BALADAK
Baladak lauko taldetan landu dugun gaia da. Lau testutatik informazioa jasoz.
Baladak kantu narratibo laburrak dira. Kantu hauek trobadoreek erabiltzen zituzten kanturako, dantzarako eta geroago errezitatzeko.
Balada hitza "ballade" hitzetik dator, eta pieza lirikoak izendatzeko erabiltzen zen.
Haien forma herri bakoitzean desberdina izaten zen. Forma hori hiru bertso lerrotan banatzen zen. Baladen sailkapena hiru eredutan banatzen zen: epikoa, epiko-lirikoa eta lirikoa. Epikoa gaitzat hartzen zituen Erdi Aroaren amaierako guduak, Erdi Aroko jauntxoen ekintzak eta bizi giroa eta banderizoak. Epiko-lirikoa gaitzat hartzen zituen guduak eta amodioa. Azkenik eredu lirikoa gaitzat hartzen zuen amodioa edo maitasuna.
Baladek ezaugarri batzuk zituzten. Ezaugarri hauek bereizten ziren: errepikapena, paralelismoa, elkarrizketak, metrika eta errima.
Baladetan errepikapena hitzak errepikatuz lortzen zen. Paralelismoa, ordea, esaldi baten edo gehiagoren konposizioa bikoiztuz eta beste esaldi batzuetan jartzen lortzen zen. Baladen pertsonaiek elkarrizketak zituzten. Metrika molde metrikoen erabilerari esker lortzen zen, idazkera molde gehienak iparraldekoak izaten ziren. Baladek zituzten azken ezaugarria errima zen, baladetan hiru bertso lerroetatik bi bertso lerro errimadunak izaten ziren.
Baladak kantu narratibo laburrak dira. Kantu hauek trobadoreek erabiltzen zituzten kanturako, dantzarako eta geroago errezitatzeko.
Balada hitza "ballade" hitzetik dator, eta pieza lirikoak izendatzeko erabiltzen zen.
Haien forma herri bakoitzean desberdina izaten zen. Forma hori hiru bertso lerrotan banatzen zen. Baladen sailkapena hiru eredutan banatzen zen: epikoa, epiko-lirikoa eta lirikoa. Epikoa gaitzat hartzen zituen Erdi Aroaren amaierako guduak, Erdi Aroko jauntxoen ekintzak eta bizi giroa eta banderizoak. Epiko-lirikoa gaitzat hartzen zituen guduak eta amodioa. Azkenik eredu lirikoa gaitzat hartzen zuen amodioa edo maitasuna.
Baladek ezaugarri batzuk zituzten. Ezaugarri hauek bereizten ziren: errepikapena, paralelismoa, elkarrizketak, metrika eta errima.
Baladetan errepikapena hitzak errepikatuz lortzen zen. Paralelismoa, ordea, esaldi baten edo gehiagoren konposizioa bikoiztuz eta beste esaldi batzuetan jartzen lortzen zen. Baladen pertsonaiek elkarrizketak zituzten. Metrika molde metrikoen erabilerari esker lortzen zen, idazkera molde gehienak iparraldekoak izaten ziren. Baladek zituzten azken ezaugarria errima zen, baladetan hiru bertso lerroetatik bi bertso lerro errimadunak izaten ziren.
IRUZKIN LITERARIOA
- Sarrera:
- Gaia:
- Argumentua:
- Barne egitura:
Pertsonaiak ez dira konplexuak, sinpleak dira. Protagonista narratzailea da eta bere abenturak kontatzen ditu.
Baladan elkarrizketak daude. Elkarrizketetan protagonistak beste pertsonaiekin izaten dira.
- Kanpo egitura:
- Baliabide literarioak: